Trong những năm qua, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã không ngừng đầu tư, xây dựng nhiều dự án trọng điểm như Nhà máy Ðạm Phú Mỹ, Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nhà máy chế biến condensate Thị Vải,... với những tài sản có công nghệ hiện đại, bảo đảm tính an toàn ở mức tuyệt đối. Bên cạnh việc tiếp thu, vận hành những thiết bị, công nghệ hiện đại, phong trào sáng tạo, sáng chế đổi mới công nghệ tại các đơn vị này cũng được phát huy mạnh mẽ.
Phát huy chất xám
Nhà máy Ðạm Phú Mỹ (thuộc Tổng công ty Phân bón và Hóa chất dầu khí - PVFCCo) là một trong số ít nhà máy sản xuất phân bón có công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam. Hiện nay, Nhà máy đã nhận chuyển giao và sử dụng những công nghệ thuộc loại tiên tiến nhất thế giới, bao gồm: công nghệ sản xuất NH3 của Haldor Topsoe (Ðan Mạch) và u-rê của I-ta-li-a, tạo hạt của Toyo Engineering (Nhật Bản) với chu trình khép kín, tối ưu về tiêu hao năng lượng, hạn chế tác động tới môi trường; hay công nghệ “nóng chảy thùng quay” tạo NPK một hạt chất lượng cao, đa sản phẩm của nhà bản quyền nổi tiếng thế giới là Incro (Tây Ban Nha),... với tổng công suất đạt khoảng 800 nghìn tấn/năm và đáp ứng khoảng 40% nhu cầu phân đạm trên toàn quốc. Mặc dù có công nghệ thuộc vào hàng đứng đầu thế giới nhưng đây vẫn là “cái nôi” của các sáng kiến, sáng chế đổi mới công nghệ. Trung bình mỗi năm, Ðạm Phú Mỹ cho ra đời hàng chục sáng kiến, giá trị thu lợi hàng chục tỷ đồng. Trong giai đoạn 2005 - 2010, Ðạm Phú Mỹ có khoảng 265 sáng kiến cải tiến, đổi mới công nghệ trong sản xuất, đem lại lợi ích tương đương 145 tỷ đồng. Từ năm 2011 đến nay, đơn vị tiếp tục có 530 sáng kiến, tạo giá trị gần 150 tỷ đồng.
Không riêng gì Ðạm Phú Mỹ, Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV Gas) cũng đang đẩy mạnh đổi mới công nghệ, kỹ thuật trong sản xuất. Trong giai đoạn 2010 - 2015, PV Gas đã công nhận 409 đổi mới, cải tiến kỹ thuật với tổng giá trị làm lợi hơn 800 tỷ đồng. Trong đó, PV Gas có sáu giải pháp được công nhận cấp Tập đoàn. Nổi bật là “Cải tiến chế độ vận hành Nhà máy xử lý khí Dinh Cố so với thiết kế” tại Công ty Chế biến khí Vũng Tàu do tập thể kỹ sư Nhà máy xử lý khí Dinh Cố (GPP Dinh Cố) thực hiện, giúp tăng thu hồi được 335 tấn khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG), 100 tấn condensate mỗi ngày trong thời gian lưu lượng khí vào nhà máy giảm, mang lại hiệu quả tương đương 270 nghìn USD/ngày. Sáng kiến này đã làm tăng tính linh hoạt và hiệu quả cho nhà máy vận hành ở các chế độ khác nhau, phù hợp với các biến động khai thác khí ngoài khơi,... Phó Giám đốc Công ty Chế biến khí Vũng Tàu (đơn vị quản lý và vận hành GPP Dinh Cố) Lê Tất Thắng cho biết, ngành công nghiệp dầu khí nói chung và việc xử lý khí tại nhà máy nói riêng luôn đòi hỏi phải liên tục nghiên cứu, đổi mới khoa học công nghệ mới có thể tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả khai thác và giảm giá thành sản xuất, nhất là trong bối cảnh giá dầu thế giới có nhiều biến động. Các giải pháp về vận hành được tập thể người lao động đưa ra đều xuất phát từ thực tiễn sản xuất tại đơn vị, do đó, sau khi nghiên cứu tính khả thi có thể áp dụng ngay tại nơi làm việc.
Kỹ sư Nguyễn Minh Tâm, người đã có hàng chục các sáng kiến, sáng chế cải tiến công nghệ đang làm việc tại Nhà máy Ðạm Phú Mỹ cho biết thêm, các ý tưởng về đổi mới công nghệ, tối ưu hóa hoạt động của nhà máy hầu hết được xuất hiện trong quá trình sản xuất lao động. Tại bất cứ nơi đâu trong nhà máy, dù trong các phân xưởng sản xuất, văn phòng hay nhà ăn đều có các hòm đựng sáng kiến để anh em ghi lại những cải tiến công nghệ, những ý tưởng về đổi mới trong sản xuất, dù là nhỏ nhất. Từ đó, những giải pháp được thảo luận, nghiên cứu kỹ lưỡng, thử nghiệm và nếu thành công, sẽ được áp dụng ngược trở lại thực tế, góp phần vào việc sử dụng vật tư, máy móc thiết bị, cải tiến quy trình quản lý, nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, cải thiện điều kiện làm việc và môi trường lao động. Phó Giám đốc Nhà máy Ðạm Phú Mỹ Nguyễn Ðình Hùng khẳng định: “Trong sản xuất, vận hành tại nhà máy, chúng tôi luôn quan niệm, không phải hệ thống thiết bị máy móc, chế độ vận hành nào do nhà thầu nước ngoài cung cấp đều hoàn hảo cả. Do vậy, chúng tôi luôn khuyến khích, động viên người lao động đổi mới công nghệ. Trong quá trình sản xuất, lao động, anh em đều có cơ hội để cải tiến những lỗi trong quá trình thiết kế, lắp đặt, vận hành sao cho tốt hơn, hoàn thiện hơn. Ban lãnh đạo nhà máy cũng luôn khuyến khích và treo thưởng lớn cho những ý tưởng đổi mới có chất lượng”.
Trung tâm là các doanh nghiệp
Trong những năm qua, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) không ngừng đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật nhằm tối ưu hóa sản xuất và ngày càng được nhân rộng, phát triển trong các đơn vị thành viên của Tập đoàn. Số liệu thống kê chưa đầy đủ cho thấy, kể từ năm 2005, chỉ tính riêng sáu đơn vị Vietsovpetro, PVEP, BSR, PVGas, PVCFC, PVFCCo đã có 1.949 giải pháp được công nhận là sáng kiến cấp cơ sở. Công tác tổ chức bộ máy quản lý hoạt động sáng kiến, sáng chế về hình thức đã đáp ứng nhu cầu phát triển của Tập đoàn và ở các đơn vị thành viên, tuy nhiên, vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đang diễn ra. Bởi lâu nay, khoa học công nghệ nói chung và đội ngũ cán bộ làm công tác sáng kiến, sáng chế nói riêng còn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của lãnh đạo các đơn vị. Ðội ngũ làm sáng kiến, sáng chế chưa chuyên nghiệp, tính chủ động, sáng tạo chưa cao trong triển khai, nhận thức và tư duy vẫn mang yếu tố khép kín trong phạm vi của đơn vị, chưa có tính gắn kết, hợp tác và cùng chia sẻ trong quy mô toàn Tập đoàn.
Liên quan tới vấn đề trên, đại diện lãnh đạo PVFCCo cho hay, đổi mới khoa học công nghệ đã khó, nhưng việc đào tạo và giữ chân được những con người tài năng để tránh tình trạng “chảy máu chất xám” lại càng khó khăn hơn. Ðể có được nguồn nhân lực chất lượng cao như hiện tại, chủ động và sẵn sàng cống hiến trong cải tiến công nghệ, doanh nghiệp đã đưa ra nhiều chính sách để giữ và thu hút nhân lực trình độ cao như xây dựng và áp dụng quy chế, chức danh chuyên gia cho những nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật sâu, chế độ lương thưởng tốt. Ngoài ra, việc tăng cường các hoạt động hợp tác nghiên cứu, triển khai về khoa học công nghệ với các viện, trường và đơn vị nghiên cứu khác trong ngành về các lĩnh vực phù hợp, nhằm áp dụng kịp thời các kết quả nghiên cứu, tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào hoạt động sản xuất, kinh doanh,... Phó Tổng Giám đốc thường trực kiêm Chủ tịch Hội đồng sáng kiến PVN Nguyễn Quốc Thập cho biết thêm, để gắn kết hoạt động nghiên cứu khoa học trong toàn Tập đoàn thành một khối thống nhất, phát huy tối đa tiềm lực, sức mạnh hiện có, Tập đoàn sẽ tiếp tục kiện toàn Hội đồng sáng kiến, xác định rõ chức năng nhiệm vụ của hội đồng cũng như ban hành quy chế hoạt động của Hội đồng sáng kiến, làm cơ sở, định hướng cho hoạt động sáng kiến, sáng chế trong toàn Tập đoàn phát huy hiệu quả.
Theo nhiều chuyên gia, để tạo động lực trong việc nghiên cứu khoa học công nghệ, phải chuyển công tác này sang cho doanh nghiệp; phải dựa trên chuỗi giá trị, sản xuất, kinh doanh với vai trò trung tâm là các doanh nghiệp, chứ không phải là nhiệm vụ của Nhà nước hay của riêng các nhà khoa học. Rõ ràng, bản thân doanh nghiệp đang là những nhân tố quan trọng nhất, và là người sát sao nhất trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình; để trong quá trình sản xuất, đưa ra những giải pháp cải tiến, đổi mới công nghệ phù hợp, tiết kiệm và tối ưu nhất.
Phát huy chất xám
Nhà máy Ðạm Phú Mỹ (thuộc Tổng công ty Phân bón và Hóa chất dầu khí - PVFCCo) là một trong số ít nhà máy sản xuất phân bón có công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam. Hiện nay, Nhà máy đã nhận chuyển giao và sử dụng những công nghệ thuộc loại tiên tiến nhất thế giới, bao gồm: công nghệ sản xuất NH3 của Haldor Topsoe (Ðan Mạch) và u-rê của I-ta-li-a, tạo hạt của Toyo Engineering (Nhật Bản) với chu trình khép kín, tối ưu về tiêu hao năng lượng, hạn chế tác động tới môi trường; hay công nghệ “nóng chảy thùng quay” tạo NPK một hạt chất lượng cao, đa sản phẩm của nhà bản quyền nổi tiếng thế giới là Incro (Tây Ban Nha),... với tổng công suất đạt khoảng 800 nghìn tấn/năm và đáp ứng khoảng 40% nhu cầu phân đạm trên toàn quốc. Mặc dù có công nghệ thuộc vào hàng đứng đầu thế giới nhưng đây vẫn là “cái nôi” của các sáng kiến, sáng chế đổi mới công nghệ. Trung bình mỗi năm, Ðạm Phú Mỹ cho ra đời hàng chục sáng kiến, giá trị thu lợi hàng chục tỷ đồng. Trong giai đoạn 2005 - 2010, Ðạm Phú Mỹ có khoảng 265 sáng kiến cải tiến, đổi mới công nghệ trong sản xuất, đem lại lợi ích tương đương 145 tỷ đồng. Từ năm 2011 đến nay, đơn vị tiếp tục có 530 sáng kiến, tạo giá trị gần 150 tỷ đồng.
Không riêng gì Ðạm Phú Mỹ, Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV Gas) cũng đang đẩy mạnh đổi mới công nghệ, kỹ thuật trong sản xuất. Trong giai đoạn 2010 - 2015, PV Gas đã công nhận 409 đổi mới, cải tiến kỹ thuật với tổng giá trị làm lợi hơn 800 tỷ đồng. Trong đó, PV Gas có sáu giải pháp được công nhận cấp Tập đoàn. Nổi bật là “Cải tiến chế độ vận hành Nhà máy xử lý khí Dinh Cố so với thiết kế” tại Công ty Chế biến khí Vũng Tàu do tập thể kỹ sư Nhà máy xử lý khí Dinh Cố (GPP Dinh Cố) thực hiện, giúp tăng thu hồi được 335 tấn khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG), 100 tấn condensate mỗi ngày trong thời gian lưu lượng khí vào nhà máy giảm, mang lại hiệu quả tương đương 270 nghìn USD/ngày. Sáng kiến này đã làm tăng tính linh hoạt và hiệu quả cho nhà máy vận hành ở các chế độ khác nhau, phù hợp với các biến động khai thác khí ngoài khơi,... Phó Giám đốc Công ty Chế biến khí Vũng Tàu (đơn vị quản lý và vận hành GPP Dinh Cố) Lê Tất Thắng cho biết, ngành công nghiệp dầu khí nói chung và việc xử lý khí tại nhà máy nói riêng luôn đòi hỏi phải liên tục nghiên cứu, đổi mới khoa học công nghệ mới có thể tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả khai thác và giảm giá thành sản xuất, nhất là trong bối cảnh giá dầu thế giới có nhiều biến động. Các giải pháp về vận hành được tập thể người lao động đưa ra đều xuất phát từ thực tiễn sản xuất tại đơn vị, do đó, sau khi nghiên cứu tính khả thi có thể áp dụng ngay tại nơi làm việc.
Trung tâm là các doanh nghiệp
Trong những năm qua, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) không ngừng đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật nhằm tối ưu hóa sản xuất và ngày càng được nhân rộng, phát triển trong các đơn vị thành viên của Tập đoàn. Số liệu thống kê chưa đầy đủ cho thấy, kể từ năm 2005, chỉ tính riêng sáu đơn vị Vietsovpetro, PVEP, BSR, PVGas, PVCFC, PVFCCo đã có 1.949 giải pháp được công nhận là sáng kiến cấp cơ sở. Công tác tổ chức bộ máy quản lý hoạt động sáng kiến, sáng chế về hình thức đã đáp ứng nhu cầu phát triển của Tập đoàn và ở các đơn vị thành viên, tuy nhiên, vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đang diễn ra. Bởi lâu nay, khoa học công nghệ nói chung và đội ngũ cán bộ làm công tác sáng kiến, sáng chế nói riêng còn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của lãnh đạo các đơn vị. Ðội ngũ làm sáng kiến, sáng chế chưa chuyên nghiệp, tính chủ động, sáng tạo chưa cao trong triển khai, nhận thức và tư duy vẫn mang yếu tố khép kín trong phạm vi của đơn vị, chưa có tính gắn kết, hợp tác và cùng chia sẻ trong quy mô toàn Tập đoàn.
Liên quan tới vấn đề trên, đại diện lãnh đạo PVFCCo cho hay, đổi mới khoa học công nghệ đã khó, nhưng việc đào tạo và giữ chân được những con người tài năng để tránh tình trạng “chảy máu chất xám” lại càng khó khăn hơn. Ðể có được nguồn nhân lực chất lượng cao như hiện tại, chủ động và sẵn sàng cống hiến trong cải tiến công nghệ, doanh nghiệp đã đưa ra nhiều chính sách để giữ và thu hút nhân lực trình độ cao như xây dựng và áp dụng quy chế, chức danh chuyên gia cho những nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật sâu, chế độ lương thưởng tốt. Ngoài ra, việc tăng cường các hoạt động hợp tác nghiên cứu, triển khai về khoa học công nghệ với các viện, trường và đơn vị nghiên cứu khác trong ngành về các lĩnh vực phù hợp, nhằm áp dụng kịp thời các kết quả nghiên cứu, tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào hoạt động sản xuất, kinh doanh,... Phó Tổng Giám đốc thường trực kiêm Chủ tịch Hội đồng sáng kiến PVN Nguyễn Quốc Thập cho biết thêm, để gắn kết hoạt động nghiên cứu khoa học trong toàn Tập đoàn thành một khối thống nhất, phát huy tối đa tiềm lực, sức mạnh hiện có, Tập đoàn sẽ tiếp tục kiện toàn Hội đồng sáng kiến, xác định rõ chức năng nhiệm vụ của hội đồng cũng như ban hành quy chế hoạt động của Hội đồng sáng kiến, làm cơ sở, định hướng cho hoạt động sáng kiến, sáng chế trong toàn Tập đoàn phát huy hiệu quả.
Theo nhiều chuyên gia, để tạo động lực trong việc nghiên cứu khoa học công nghệ, phải chuyển công tác này sang cho doanh nghiệp; phải dựa trên chuỗi giá trị, sản xuất, kinh doanh với vai trò trung tâm là các doanh nghiệp, chứ không phải là nhiệm vụ của Nhà nước hay của riêng các nhà khoa học. Rõ ràng, bản thân doanh nghiệp đang là những nhân tố quan trọng nhất, và là người sát sao nhất trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình; để trong quá trình sản xuất, đưa ra những giải pháp cải tiến, đổi mới công nghệ phù hợp, tiết kiệm và tối ưu nhất.
Bài và ảnh: Quỳnh Chi
Relate Threads
