“Bao nhiêu dầu mỏ đang nằm bên dưới lớp cát sa mạc tại Saudi Arabia và trữ lượng này sẽ kéo dài trong bao lâu trước khi nó hoàn toàn cạn kiệt?” là một câu hỏi gây tò mò và làm bối rồi các chuyên gia dầu mỏ suốt 5 thập kỉ qua.
Vương quốc này có trữ lượng dầu thô đã chứng minh là 266 tỉ thùng theo ước tính của chính phủ cung cấp cho Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ OPEC (“Tập san Thống kê Thường niên”, OPEC, 2015).
Nếu con số này chính xác, trữ lượng của Saudi Arabia sẽ kéo dài thêm 70 năm tại mức sản xuất trung bình là 10,2 triệu thùng một ngày cho năm 2015.
Nhưng có thái độ hoài nghi lan rộng về số liệu ước tính chính thức này, đã đột ngột được nâng lên mà không có bất kỳ lời giải thích từ 170 tỷ thùng trong năm 1987 lên 260 tỷ thùng trong năm 1989.
Trữ lượng chính thức vẫn duy trì liên tục kể từ năm sau đó ở mức 260-265 tỷ thùng, ngay cả khi đất nước này đã tiêu thụ hoặc xuất khẩu thêm 94 tỷ thùng (“Đánh giá Thống kê Năng lượng Thế giới”, BP, năm 2016).
Nếu dữ liệu của chính phủ là chính xác, vương quốc này đã kỳ công trong việc quản lý được chính xác mỗi một thùng dầu được thay thế với những phát hiện mới hoặc tăng ước tính lượng dầu thu hồi được từ các cơ sở hiện có.
Nhưng hầu hết các mỏ dầu khổng lồ và siêu khổng lồ của nước này đã được phát hiện trong giai đoạn năm 1936 và 1970 và không phát hiện so sánh đã được thực hiện kể từ đó.
Sự gia tăng ngụ ý trong trữ lượng do đó phải đến từ ước tính tăng cường về số lượng dầu thu hồi từ các hồ chứa dầu hiện có.
Vấn đề là hồ sở quản lý sản xuất từng khu vực một và trữ lượng là bí mật quốc gia chỉ được một nhóm nhỏ những người trong cuộc nắm giữa, làm cho số liệu không thể kiểm tra hoặc xác minh.
Phân tích trữ lượng của Saudi và cố gắng dự đoán thời điểm sản xuất của vương quốc này sẽ bắt đầu giảm đang là một mồ chôn cho danh tiếng của các nhà phân tích dầu mỏ chuyên nghiệp.
Vương quốc này hiện đang sản xuất nhiều dầu thô hơn bao giờ hết, bất chấp những dự đoán rằng sản lượng của nước này sẽ đạt đỉnh điểm và sau đó giảm (“Hoàng hôn trong sa mạc”, Simmons, 2005).
Trữ lượng ước tính
Ngành công nghiệp dầu sử dụng một số cách khác nhau để phân loại số lượng dầu có sẵn cho sản xuất trong tương lai.
Phần rộng nhất là tổng số lượng dầu ban đầu tại chỗ (OOIP) trong việc hình thành hồ chứa dầu trước khi bắt đầu sản xuất.
Trong những năm 1970, đã có một sự nhất trí rằng OOIP của các phát hiện mỏ dầu của Saudi Arabia là khoảng 530 tỷ thùng.
Các ước tính cho trữ lượng dầu gốc tại chỗ đã được báo cáo đến Tiểu ban Thượng viện Mỹ về Chính sách Kinh tế Quốc tế bởi các giám đốc điều hành cho Công ty Dầu khí Arabian-American Oil Company (Aramco).
Aramco sau đó đã được đồng sở hữu bởi bốn công ty dầu ở Mỹ (Exxon, Texaco, Socal và Mobil) cũng như chính phủ Saudi vì vậy các chủ sở hữu và giám đốc điều hành của nó có thể được yêu cầu kiểm chứng.
Báo cáo của Tiểu ban, hiện đã gần 40 năm tuổi, có một số thông tin chi tiết mới nhất về trữ lượng Saudi tại nước này (“Tương lai của Sản lượng Dầu thô Saudi Arabia”, Thượng viện Mỹ, 1979).
Nhưng không phải tất cả lượng dầu ban đầu tại chỗ có thể được sản xuất về mặt kỹ thuật hoặc có lợi nhuận vì vậy hầu hết các nhà phân tích tập trung vào một loạt các biện pháp hẹp hơn là tập trung vào số lượng các trữ lượng có thể có thể khai thác được về mặt kỹ thuật và kinh tế.
Trữ lượng đã được xác minh, phương pháp đo lường an toàn và thận trọng nhất, là các trữ lượng được ước tính đang có sẵn, và có thể khai thác được về mặt kỹ thuật và kinh tế, với xác suất ít nhất 90%.
Trữ lượng có thể có là những trữ lượng được những ước tính hiện có và được khai thác thương mại hóa với một xác suất ít nhất 50%.
Dung lượng mỏ, phương pháp đo lường về mặt lý thuyết và lạc quan nhất, được ước tính tồn tại và có thể khai thác thương mai với khả năng thấp nhất là 10%.
Vào cuối những năm thập niên 1970, Aramco đưa dự trữ đã được chứng minh ở mức khoảng 110 tỷ thùng, trong khi với lĩnh vực trữ lượng có thể có và dung lượng mức mà Aramco đưa ra là 178 tỷ thùng dầu và 248 tỷ thùng tương ứng.
Câu hỏi được đặt ra là phương phap đo lường nào được để sử dụng cho mục đích sản xuất và lập kế hoạch là một vấn đề của phán quyết và gây ra tranh cãi giữa các đối tác Aramco và chính phủ Saudi trong thập niên 1970.
Đã chứng minh hay có thể có?
Kể từ 1980, chính phủ Saudi là chủ sở hữu duy nhất của Aramco. Từ 1982, thông tin chi tiết cảu từng cơ sở dầu mỏ về trữ lượng và sản xuất của công ty đã bị cấm.
Saudi Arabia đã bắt đầu cung cấp đến OPEC số liệu trữ lượng “đã chứng minh” của mình ở mức khoảng 168-170 tỷ thùng dầu.
Số liệu này của Saudi cao hơn nhiều còn số 110 tỷ thùng trữ lượng đã xác minh được báo cáo bởi các đối tác của Aramco vào năm về trước.
Nhưng nó rất gần với số liệu trữ lượng có thể có mà các đối tác của Aramco đã báo cáo đến Thượng viện Mỹ.
Điều đó đặt ra câu hỏi liệu người Saudi đã quyết đinh để tăng trữ lượng được báo cáo của mình bằng cách sử dụng số liệu trữ lượng có thể có như như là trữ lượng đã xác minh hay không.
Trong 1988-1989, con số trữ lượng đã chứng minh một lần nữa nhảy vọt lên đến 260 tỷ thùng mặc dù không có những khám phá mới lớn.
Đây là con số cao hơn nhiều so với con số đã chứng minh được báo cáo bởi các đối tác Aramco nhưng không xa với con số 248 tỷ thùng cho dung lương dầu mỏ mà họ đã báo cáo trong thập niên 1970.
Một lần nữa câu hỏi được đặt ra là người Saudi đã dùng số liệu dung lượng dầu mỏ như là trữ lượng đã chứng thực để tăng cường kích thích nguồn cung của mình.
Hiệp hội Kỹ sư Dầu khí và Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ có định nghĩa nghiêm ngặt đối với dự toán và báo cáo trữ lượng (“Hướng dẫn cho Ưng dụng Hệ thống Quản lý Tài nguyên Dầu khí”, SPE, 2011).
Nhưng nó cho thấy rõ ràng là trữ lượng “chứng minh” mà Saudi Aramco đã báo cáo với OPEC không sử dụng các định nghĩa tương tự; bởi vì các tính toán là hoàn toàn bí mật mà không có cách nào kiểm chứng được.
Tăng trưởng trữ lượng
Không phải là không phổ biến các nước sản xuất dầu nhiều hơn so với ước tính dự trữ ban đầu có thể có.
Trữ lượng tăng có thể đến từ việc phát hiện các mỏ dầu và khí đốt mới hay từ một gia tăng số lượng ước tính của dầu mỏ sản xuất thương lại từ một lĩnh vực hiện có.
Tăng trưởng trữ lượng từ các lĩnh vực hiện có, hay còn được gọi là sự đánh giá đúng, là một trong những nguồn quan trọng nhất của sự gia tăng trữ lượng dầu ở hầu hết các quốc gia.
Theo sự hiểu biết của sự tăng cường trữ lượng, nhiều thông tin được biết về sự phát triển của nó, và công nghệ và kỹ thuật mới trở nên có sẵn, số lượng dầu khai thác được về mặt kỹ thuật có thể tăng (“Tăng trưởng Trữ lượng của các Mỏ dầu và Khí đốt", Khảo sát Địa chất Mỹ, 2013).
Bởi vì việc tính toán trữ lượng là vô cùng thận trọng bảo thủ, nó là khá phổ biến đối với trường hợp báo cáo trữ lượng ban đầu báo cáo là “có thể” để trở thành “có thể có” và cuối cùng “đã chứng minh”.
Nhưng Saudi Arabia dường như đã phụ thuộc một cách bất thường về tăng trưởng trữ lượng phạm vi các lĩnh vực hiện có để điều chỉnh trữ lượng lên đến 265 tỷ thùng và duy trì chúng ở đó kể từ cuối những năm 1980.
Bán Aramco
Các nhà lãnh đạo Saudi đã công bố kế hoạch niêm yết thị trường cổ phiếu cho Saudi Aramco và tung đến 5% cổ phần của công ty cho nhà đầu tư.
Viễn cảnh của phần nổi mặt nước này đã kích hoạt mối quan tâm mới trong trữ lượng của Aramco kể từ khi nó có thể là một phần quan trọng của bất kỳ định giá nào.
Nếu Saudi Aramco được yêu cầu phải tuân thủ các quy tắc niêm yết thông thường, công ty sẽ cần mainh bạch hơn về thông tin trữ lượng và cách thức chúng được tính toán.
Nhưng có những lý do để thận trọng về kỳ vọng minh bạch nhiều hơn nữa: hoàn toàn không rõ là liệu bất kỳ cổ phần được bán ra nào cũng sẽ bao gồm quyền sở hữu trữ lượng dưới mặt đất.
Trong khi đó, không ai thực sự biết bao nhiêu dầu thô có thể được khai thác từ bên dưới sa mạc của Saudi Arabia và các khu vực lân cận trong vùng Vịnh.
Rystad Energy, một nhà tư vấn uy tín, đã đặt ra mức dự trữ đã chứng minh của Saudi tại mức 70 tỷ thùng, và trữ lượng có thể có và đã được chứng minh là 120 tỷ thùng.
Nếu khám phá mới được bao gồm thì số liệu trữ có thể tăng đến mức trong khoảng 168 tỷ và 212 tỷ thùng (“Mỹ hiện có trữ lượng dầu nhiều hơn Saudi Arabia”, Rystad, 2016).
Tất cả những con số này thì thấp hơn đáng kể các con số chính thức cho trữ lượng đã chứng minh, mặc dù khoảng cách ở cao nhất tương đối hẹp.
Điều này ngụ ý là Saudi Arabia đang dựa vào tăng trưởng trữ lượng từ việc phân loại lại dung lượng dầu có thể và những khám phá mới để duy trì trữ lượng dẵ chứng minh của mình ở mức độ tương tự kể từ những năm thập niên1980.
Vương quốc này có trữ lượng dầu thô đã chứng minh là 266 tỉ thùng theo ước tính của chính phủ cung cấp cho Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ OPEC (“Tập san Thống kê Thường niên”, OPEC, 2015).
Nếu con số này chính xác, trữ lượng của Saudi Arabia sẽ kéo dài thêm 70 năm tại mức sản xuất trung bình là 10,2 triệu thùng một ngày cho năm 2015.
Nhưng có thái độ hoài nghi lan rộng về số liệu ước tính chính thức này, đã đột ngột được nâng lên mà không có bất kỳ lời giải thích từ 170 tỷ thùng trong năm 1987 lên 260 tỷ thùng trong năm 1989.
Trữ lượng chính thức vẫn duy trì liên tục kể từ năm sau đó ở mức 260-265 tỷ thùng, ngay cả khi đất nước này đã tiêu thụ hoặc xuất khẩu thêm 94 tỷ thùng (“Đánh giá Thống kê Năng lượng Thế giới”, BP, năm 2016).
Nếu dữ liệu của chính phủ là chính xác, vương quốc này đã kỳ công trong việc quản lý được chính xác mỗi một thùng dầu được thay thế với những phát hiện mới hoặc tăng ước tính lượng dầu thu hồi được từ các cơ sở hiện có.
Nhưng hầu hết các mỏ dầu khổng lồ và siêu khổng lồ của nước này đã được phát hiện trong giai đoạn năm 1936 và 1970 và không phát hiện so sánh đã được thực hiện kể từ đó.
Sự gia tăng ngụ ý trong trữ lượng do đó phải đến từ ước tính tăng cường về số lượng dầu thu hồi từ các hồ chứa dầu hiện có.
Vấn đề là hồ sở quản lý sản xuất từng khu vực một và trữ lượng là bí mật quốc gia chỉ được một nhóm nhỏ những người trong cuộc nắm giữa, làm cho số liệu không thể kiểm tra hoặc xác minh.
Phân tích trữ lượng của Saudi và cố gắng dự đoán thời điểm sản xuất của vương quốc này sẽ bắt đầu giảm đang là một mồ chôn cho danh tiếng của các nhà phân tích dầu mỏ chuyên nghiệp.
Vương quốc này hiện đang sản xuất nhiều dầu thô hơn bao giờ hết, bất chấp những dự đoán rằng sản lượng của nước này sẽ đạt đỉnh điểm và sau đó giảm (“Hoàng hôn trong sa mạc”, Simmons, 2005).
Trữ lượng ước tính
Ngành công nghiệp dầu sử dụng một số cách khác nhau để phân loại số lượng dầu có sẵn cho sản xuất trong tương lai.
Phần rộng nhất là tổng số lượng dầu ban đầu tại chỗ (OOIP) trong việc hình thành hồ chứa dầu trước khi bắt đầu sản xuất.
Các ước tính cho trữ lượng dầu gốc tại chỗ đã được báo cáo đến Tiểu ban Thượng viện Mỹ về Chính sách Kinh tế Quốc tế bởi các giám đốc điều hành cho Công ty Dầu khí Arabian-American Oil Company (Aramco).
Aramco sau đó đã được đồng sở hữu bởi bốn công ty dầu ở Mỹ (Exxon, Texaco, Socal và Mobil) cũng như chính phủ Saudi vì vậy các chủ sở hữu và giám đốc điều hành của nó có thể được yêu cầu kiểm chứng.
Báo cáo của Tiểu ban, hiện đã gần 40 năm tuổi, có một số thông tin chi tiết mới nhất về trữ lượng Saudi tại nước này (“Tương lai của Sản lượng Dầu thô Saudi Arabia”, Thượng viện Mỹ, 1979).
Nhưng không phải tất cả lượng dầu ban đầu tại chỗ có thể được sản xuất về mặt kỹ thuật hoặc có lợi nhuận vì vậy hầu hết các nhà phân tích tập trung vào một loạt các biện pháp hẹp hơn là tập trung vào số lượng các trữ lượng có thể có thể khai thác được về mặt kỹ thuật và kinh tế.
Trữ lượng đã được xác minh, phương pháp đo lường an toàn và thận trọng nhất, là các trữ lượng được ước tính đang có sẵn, và có thể khai thác được về mặt kỹ thuật và kinh tế, với xác suất ít nhất 90%.
Trữ lượng có thể có là những trữ lượng được những ước tính hiện có và được khai thác thương mại hóa với một xác suất ít nhất 50%.
Dung lượng mỏ, phương pháp đo lường về mặt lý thuyết và lạc quan nhất, được ước tính tồn tại và có thể khai thác thương mai với khả năng thấp nhất là 10%.
Vào cuối những năm thập niên 1970, Aramco đưa dự trữ đã được chứng minh ở mức khoảng 110 tỷ thùng, trong khi với lĩnh vực trữ lượng có thể có và dung lượng mức mà Aramco đưa ra là 178 tỷ thùng dầu và 248 tỷ thùng tương ứng.
Câu hỏi được đặt ra là phương phap đo lường nào được để sử dụng cho mục đích sản xuất và lập kế hoạch là một vấn đề của phán quyết và gây ra tranh cãi giữa các đối tác Aramco và chính phủ Saudi trong thập niên 1970.
Đã chứng minh hay có thể có?
Kể từ 1980, chính phủ Saudi là chủ sở hữu duy nhất của Aramco. Từ 1982, thông tin chi tiết cảu từng cơ sở dầu mỏ về trữ lượng và sản xuất của công ty đã bị cấm.
Saudi Arabia đã bắt đầu cung cấp đến OPEC số liệu trữ lượng “đã chứng minh” của mình ở mức khoảng 168-170 tỷ thùng dầu.
Số liệu này của Saudi cao hơn nhiều còn số 110 tỷ thùng trữ lượng đã xác minh được báo cáo bởi các đối tác của Aramco vào năm về trước.
Nhưng nó rất gần với số liệu trữ lượng có thể có mà các đối tác của Aramco đã báo cáo đến Thượng viện Mỹ.
Điều đó đặt ra câu hỏi liệu người Saudi đã quyết đinh để tăng trữ lượng được báo cáo của mình bằng cách sử dụng số liệu trữ lượng có thể có như như là trữ lượng đã xác minh hay không.
Trong 1988-1989, con số trữ lượng đã chứng minh một lần nữa nhảy vọt lên đến 260 tỷ thùng mặc dù không có những khám phá mới lớn.
Đây là con số cao hơn nhiều so với con số đã chứng minh được báo cáo bởi các đối tác Aramco nhưng không xa với con số 248 tỷ thùng cho dung lương dầu mỏ mà họ đã báo cáo trong thập niên 1970.
Một lần nữa câu hỏi được đặt ra là người Saudi đã dùng số liệu dung lượng dầu mỏ như là trữ lượng đã chứng thực để tăng cường kích thích nguồn cung của mình.
Hiệp hội Kỹ sư Dầu khí và Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ có định nghĩa nghiêm ngặt đối với dự toán và báo cáo trữ lượng (“Hướng dẫn cho Ưng dụng Hệ thống Quản lý Tài nguyên Dầu khí”, SPE, 2011).
Nhưng nó cho thấy rõ ràng là trữ lượng “chứng minh” mà Saudi Aramco đã báo cáo với OPEC không sử dụng các định nghĩa tương tự; bởi vì các tính toán là hoàn toàn bí mật mà không có cách nào kiểm chứng được.
Tăng trưởng trữ lượng
Không phải là không phổ biến các nước sản xuất dầu nhiều hơn so với ước tính dự trữ ban đầu có thể có.
Trữ lượng tăng có thể đến từ việc phát hiện các mỏ dầu và khí đốt mới hay từ một gia tăng số lượng ước tính của dầu mỏ sản xuất thương lại từ một lĩnh vực hiện có.
Tăng trưởng trữ lượng từ các lĩnh vực hiện có, hay còn được gọi là sự đánh giá đúng, là một trong những nguồn quan trọng nhất của sự gia tăng trữ lượng dầu ở hầu hết các quốc gia.
Theo sự hiểu biết của sự tăng cường trữ lượng, nhiều thông tin được biết về sự phát triển của nó, và công nghệ và kỹ thuật mới trở nên có sẵn, số lượng dầu khai thác được về mặt kỹ thuật có thể tăng (“Tăng trưởng Trữ lượng của các Mỏ dầu và Khí đốt", Khảo sát Địa chất Mỹ, 2013).
Bởi vì việc tính toán trữ lượng là vô cùng thận trọng bảo thủ, nó là khá phổ biến đối với trường hợp báo cáo trữ lượng ban đầu báo cáo là “có thể” để trở thành “có thể có” và cuối cùng “đã chứng minh”.
Nhưng Saudi Arabia dường như đã phụ thuộc một cách bất thường về tăng trưởng trữ lượng phạm vi các lĩnh vực hiện có để điều chỉnh trữ lượng lên đến 265 tỷ thùng và duy trì chúng ở đó kể từ cuối những năm 1980.
Bán Aramco
Các nhà lãnh đạo Saudi đã công bố kế hoạch niêm yết thị trường cổ phiếu cho Saudi Aramco và tung đến 5% cổ phần của công ty cho nhà đầu tư.
Viễn cảnh của phần nổi mặt nước này đã kích hoạt mối quan tâm mới trong trữ lượng của Aramco kể từ khi nó có thể là một phần quan trọng của bất kỳ định giá nào.
Nếu Saudi Aramco được yêu cầu phải tuân thủ các quy tắc niêm yết thông thường, công ty sẽ cần mainh bạch hơn về thông tin trữ lượng và cách thức chúng được tính toán.
Nhưng có những lý do để thận trọng về kỳ vọng minh bạch nhiều hơn nữa: hoàn toàn không rõ là liệu bất kỳ cổ phần được bán ra nào cũng sẽ bao gồm quyền sở hữu trữ lượng dưới mặt đất.
Trong khi đó, không ai thực sự biết bao nhiêu dầu thô có thể được khai thác từ bên dưới sa mạc của Saudi Arabia và các khu vực lân cận trong vùng Vịnh.
Rystad Energy, một nhà tư vấn uy tín, đã đặt ra mức dự trữ đã chứng minh của Saudi tại mức 70 tỷ thùng, và trữ lượng có thể có và đã được chứng minh là 120 tỷ thùng.
Nếu khám phá mới được bao gồm thì số liệu trữ có thể tăng đến mức trong khoảng 168 tỷ và 212 tỷ thùng (“Mỹ hiện có trữ lượng dầu nhiều hơn Saudi Arabia”, Rystad, 2016).
Tất cả những con số này thì thấp hơn đáng kể các con số chính thức cho trữ lượng đã chứng minh, mặc dù khoảng cách ở cao nhất tương đối hẹp.
Điều này ngụ ý là Saudi Arabia đang dựa vào tăng trưởng trữ lượng từ việc phân loại lại dung lượng dầu có thể và những khám phá mới để duy trì trữ lượng dẵ chứng minh của mình ở mức độ tương tự kể từ những năm thập niên1980.
Nguồn: xangdau.net/Reuters
Relate Threads
